Reading Time: 8 minutes

Bạn có thể dễ dàng tìm thấy doanh thu của một công ty trên báo cáo tài chính, nhưng để hiểu rõ hơn về tình hình kinh doanh của công ty, bạn cần quan tâm đến doanh thu thuần. Chỉ số này không chỉ là thước đo hiệu quả hoạt động kinh doanh mà còn là nền tảng để tính toán các chỉ số tài chính khác như lợi nhuận gộp, lợi nhuận ròng, v.v. Vậy doanh thu thuần là gì? Điểm khác biệt của doanh thu thuần so với Gross Revenue là gì? 

Doanh thu thuần là gì?

Doanh thu thuần (Net Revenue) là một chỉ số tài chính cốt lõi phản ánh chính xác khả năng sinh lời từ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Khác biệt so với doanh thu tổng (Gross Revenue), doanh thu thuần đã được điều chỉnh để loại bỏ các yếu tố làm giảm giá trị thực tế của sản phẩm hoặc dịch vụ bán ra, cụ thể gồm: 

• Chiết khấu thương mại: Là khoản giảm giá trên giá niêm yết mà doanh nghiệp dành cho khách hàng khi mua hàng với số lượng lớn hoặc đạt được một số điều kiện nhất định như trở thành đối tác chiến lược, mua hàng thường xuyên, v.v. 
• Giảm giá hàng bán: Là khoản giảm giá dành cho khách hàng khi hàng hóa, sản phẩm bị lỗi, kém chất lượng, không đúng quy cách hoặc hết hạn sử dụng.
• Hàng bán trả lại: Là giá trị của hàng hóa mà khách hàng trả lại do không hài lòng về sản phẩm hoặc dịch vụ. 

Vì sao doanh nghiệp cần quan tâm đến doanh thu thuần

Có thể thấy, doanh thu thuần là một chỉ số phản ánh sức khỏe tài chính và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Việc theo dõi và phân tích doanh thu thuần một cách thường xuyên sẽ giúp doanh nghiệp đưa ra những quyết định kinh doanh đúng đắn, đảm bảo sự phát triển bền vững. Dưới đây là những lý do chính giải thích tại sao doanh nghiệp cần đặc biệt quan tâm đến doanh thu thuần:

Đo lường hiệu suất kinh doanh

Doanh thu thuần không chỉ là một con số, mà còn là một câu chuyện về sự tăng trưởng và phát triển của doanh nghiệp. Khi doanh thu thuần tăng, điều đó chứng tỏ doanh nghiệp đang ngày càng được khách hàng tin tưởng và lựa chọn. Ngược lại, sự sụt giảm doanh thu thuần có thể báo hiệu những vấn đề tiềm ẩn trong hoạt động kinh doanh.

Dự báo tăng trưởng

Doanh thu thuần là một trong những yếu tố quan trọng nhất để các nhà đầu tư đánh giá tiềm năng tăng trưởng của doanh nghiệp. Các nhà đầu tư thường xem xét xu hướng tăng trưởng của doanh thu thuần trong quá khứ để dự đoán kết quả kinh doanh trong tương lai và đưa ra quyết định đầu tư.

Quản trị tài chính

Doanh thu thuần là nguồn gốc của mọi dòng tiền vào doanh nghiệp. Việc theo dõi và phân tích doanh thu thuần giúp các nhà quản lý đưa ra những quyết định tài chính chính xác, chẳng hạn như:

• Phân bổ nguồn lực: Đầu tư vào các sản phẩm, dịch vụ có biên lợi nhuận cao.
• Quản lý chi phí: Tìm cách giảm chi phí để tăng lợi nhuận.
• Đầu tư: Mở rộng quy mô kinh doanh, nghiên cứu phát triển sản phẩm mới.

Phân tích thị trường và lập kế hoạch chiến lược

Doanh thu thuần cung cấp thông tin quan trọng để phân tích thị trường, hiểu rõ nhu cầu của khách hàng và điều chỉnh chiến lược kinh doanh. Bằng cách so sánh doanh thu thuần với các chỉ số khác như chi phí bán hàng, chi phí quản lý, doanh nghiệp có thể xác định được những điểm mạnh, điểm yếu và cơ hội cải thiện, từ đó xác định các cơ hội và thách thức trên thị trường để lên kế hoạch chiến lược phù hợp. 

Giao tiếp với các bên liên quan

• Cổ đông: Doanh thu thuần là một trong những chỉ số quan trọng mà các nhà đầu tư quan tâm khi quyết định đầu tư vào một doanh nghiệp.
• Nhà cung cấp: Doanh thu thuần thể hiện khả năng thanh toán của doanh nghiệp, ảnh hưởng đến mối quan hệ với các nhà cung cấp.
• Khách hàng: Doanh thu thuần ổn định cho thấy doanh nghiệp có khả năng cung cấp sản phẩm, dịch vụ chất lượng và đáp ứng nhu cầu của khách hàng.

Thúc đẩy năng suất lao động

Khi doanh thu thuần tăng trưởng, điều đó có nghĩa là doanh nghiệp đang thành công và tạo ra giá trị cho khách hàng. Điều này sẽ tạo động lực cho nhân viên làm việc hiệu quả hơn, đóng góp vào sự phát triển chung của doanh nghiệp.

>>> Có thể bạn quan tâm: Tìm hiểu lợi nhuận là gì? Phân biệt các loại lợi nhuận thường gặp và cách tính

Công thức tính doanh thu thuần

Công thức chung 

Doanh thu thuần = Doanh thu tổng – Các khoản giảm trừ doanh thu

Trong đó:

• Doanh thu tổng: Tổng số tiền thu được từ việc bán hàng và cung cấp dịch vụ trong một kỳ kế toán nhất định.
• Các khoản giảm trừ doanh thu: Bao gồm các khoản chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán, hàng bán trả lại, thuế liên quan đến doanh thu và các khoản giảm trừ khác.

Công thức theo Quyết định 15/2006/QĐ-BTC của Bộ Tài chính 

Doanh thu thuần = Doanh thu bán hàng + Doanh thu cung cấp dịch vụ – Các khoản giảm trừ doanh thu

Trong đó:

• Doanh thu bán hàng: Tổng giá trị hàng hóa, sản phẩm mà doanh nghiệp bán ra.
• Doanh thu cung cấp dịch vụ: Tổng giá trị dịch vụ mà doanh nghiệp cung cấp.
• Các khoản giảm trừ doanh thu: Bao gồm chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán, hàng bán trả lại, thuế giá trị gia tăng (VAT) và các loại thuế gián thu khác.

Các yếu tố ảnh hưởng đến doanh thu thuần

Chất lượng sản phẩm và dịch vụ

Chất lượng sản phẩm và dịch vụ là yếu tố cốt lõi quyết định sự thành công của doanh nghiệp. Khi sản phẩm chất lượng, khách hàng sẽ hài lòng và có xu hướng quay lại mua hàng hoặc giới thiệu cho người khác. Ngược lại, sản phẩm kém chất lượng sẽ làm giảm uy tín của doanh nghiệp và khiến khách hàng chuyển sang các đối thủ cạnh tranh. 

Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng thường bao gồm: 

• Tính năng: Sản phẩm có những tính năng gì? Chúng có đáp ứng được nhu cầu của khách hàng không?
• Chất lượng: Sản phẩm có bền bỉ, hoạt động ổn định không?
• Thiết kế: Sản phẩm có đẹp mắt, hiện đại không?
• Dịch vụ khách hàng: Khách hàng có được hỗ trợ tốt khi cần?

Khối lượng sản xuất & tiêu thụ

Khối lượng sản xuất và tiêu thụ có mối quan hệ mật thiết với doanh thu. Nếu sản xuất quá nhiều so với nhu cầu thị trường, doanh nghiệp sẽ phải đối mặt với tình trạng tồn kho lớn, gây áp lực lên dòng tiền. Ngược lại, nếu sản xuất quá ít, doanh nghiệp có thể bỏ lỡ cơ hội kinh doanh và làm mất lòng khách hàng. Để tăng khối lượng tiêu thụ, doanh nghiệp cần:

• Hiểu rõ nhu cầu thị trường: Nghiên cứu thị trường để xác định nhu cầu của khách hàng và cung cấp sản phẩm phù hợp.
• Quản lý tồn kho hiệu quả: Tránh tình trạng tồn kho quá nhiều hoặc quá ít.
• Xây dựng kênh phân phối rộng khắp: Đưa sản phẩm đến tay người tiêu dùng một cách thuận tiện nhất.

Giá bán sản phẩm/dịch vụ

Giá bán là một yếu tố nhạy cảm, ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu. Việc định giá sản phẩm cần cân nhắc nhiều yếu tố:

• Chi phí sản xuất: Giá bán phải đủ bù đắp chi phí và tạo ra lợi nhuận.
• Giá cả cạnh tranh: So sánh với giá của đối thủ để có mức giá phù hợp.
• Nhu cầu của khách hàng: Khách hàng sẵn sàng trả bao nhiêu cho sản phẩm?

Chính sách bán hàng

Chính sách bán hàng bao gồm các chương trình khuyến mãi, giảm giá, ưu đãi… có thể tác động mạnh mẽ đến quyết định mua hàng của khách hàng. Các chính sách bán hàng hiệu quả sẽ thu hút khách hàng mới và tăng cường lòng trung thành của khách hàng hiện tại, chẳng hạn như: 

• Ưu đãi: Giảm giá, tặng quà, tích điểm, v.v. 
• Thanh toán: Nhiều hình thức thanh toán linh hoạt.
• Giao hàng: Giao hàng nhanh chóng, miễn phí.

Kết cấu sản phẩm

Kết cấu sản phẩm đề cập đến tỷ trọng của các sản phẩm khác nhau trong tổng doanh thu. Việc thay đổi kết cấu sản phẩm có thể giúp doanh nghiệp tăng doanh thu và lợi nhuận.

• Tăng tỷ trọng sản phẩm có lợi nhuận cao: Tập trung vào các sản phẩm có biên lợi nhuận cao.
• Giảm tỷ trọng sản phẩm lỗi thời: Ngừng sản xuất hoặc giảm sản xuất các sản phẩm không còn cạnh tranh.

Thị trường cạnh tranh

Mức độ cạnh tranh trên thị trường là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến doanh thu thuần. Khi cạnh tranh càng khốc liệt, khả năng tìm kiếm và giữ chân khách hàng cũng như chiến lược giá cả trở nên quan trọng. Doanh nghiệp phải quyết định giữa duy trì giá cao để tăng giá trị thương hiệu và doanh thu thuần hoặc giảm giá để thu hút và giữ chân khách hàng. Cần lưu ý: 

• Kích thước thị trường: Thị trường lớn sẽ tạo ra nhiều cơ hội kinh doanh hơn và ngược lại.
• Tốc độ tăng trưởng của thị trường: Thị trường đang phát triển sẽ tạo điều kiện cho doanh nghiệp mở rộng kinh doanh và ngược lại.

Yếu tố kinh tế vĩ mô

Các yếu tố kinh tế vĩ mô như lạm phát, tỷ giá hối đoái, chính sách của nhà nước, v.v cũng có thể tác động đến doanh thu thuần của doanh nghiệp. Trong đó: 

• Lãi suất: Lãi suất cao có thể làm giảm nhu cầu tiêu dùng.
• Tỷ giá hối đoái: Ảnh hưởng đến giá cả hàng hóa nhập khẩu và xuất khẩu.
• Chính sách của chính phủ: Các chính sách về thuế, thuế quan có thể ảnh hưởng đến chi phí sản xuất và giá bán.

Kết luận 

Tóm lại, doanh thu thuần là kết quả của nhiều yếu tố tác động phức tạp. Để tăng doanh thu thuần, doanh nghiệp cần có chiến lược kinh doanh phù hợp, nắm bắt được xu hướng thị trường và linh hoạt điều chỉnh các hoạt động kinh doanh của mình. Bên cạnh đó, việc xây dựng một hệ thống kế toán chính xác và minh bạch sẽ giúp doanh nghiệp quản lý hiệu quả doanh thu thuần và đưa ra các quyết định kinh doanh đúng đắn.